- Δαρδανέλια
- (τουρκ. Canakkale Boazi, Τσανάκαλε). Ονομασία που επικράτησε διεθνώς για τον Ελλήσποντο των αρχαίων Ελλήνων, το στενό δηλαδή χωρίζει τη Θράκη από τη Μικρά Ασία. Αυτό το θαλάσσιο στενό που έχει πλάτος από 3 έως 10 χλμ. και βάθος που κυμαίνεται μεταξύ 50 και 90 μ., εκτείνεται με κατεύθυνση ΝΔ προς ΒΑ σε μήκος 70 χλμ. και συνδέει το Αιγαίο πέλαγος με την Προποντίδα (θάλασσα του Μαρμαρά) που, με τη σειρά της, οδηγεί στον Εύξεινο Πόντο (Μαύρη θάλασσα) με τον Βόσπορο. Τα Δ. έχουν μεγάλη εμπορική σημασία για τις χώρες που βρέχονται από τη Μαύρη θάλασσα και για τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Μεσογείου. Η διαφορετική αλμυρότητα των θαλασσών, τις οποίες ενώνει το στενό, προκαλεί δύο αντίθετα ρεύματα που κινούνται σε διαφορετικά επίπεδα: το επιφανειακό κινείται από την Προποντίδα προς το Αιγαίο, ενώ το άλλο, του βάθους, με πιο αλμυρό νερό, έχει αντίθετη κατεύθυνση. Από τα λίγα σημαντικά κέντρα τα οποία βρίσκονται πάνω στα Δ. αξιόλογα είναι η Καλλίπολη (τουρκ. Gelibolu), στην ευρωπαϊκή ακτή, και το Τσανάκαλε, στην απέναντι ασιατική ακτή. Στην Καλλίπολη έγιναν στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο αιματηρές μάχες.
Τα στενά των Δαρδανελίων, μήκους 70 χλμ., χωρίζουν τη νοτιοανατολική Ευρώπη από τη Μικρά Ασία και συνδέουν την Προποντίδα με το Αιγαίο Πέλαγος. Στη φωτογραφία, άποψη των στενών από την πόλη Τσανάκαλε, που βρίσκεται στην ασιατική ακτή.
Dictionary of Greek. 2013.